Dat is vreemd, want families die generaties lang samen ondernemen zijn meer dan alleen eigenaars. Ze vormen sociale systemen met unieke dynamiek, waarden en verantwoordelijkheden. Mijn onderzoek onder 200 familiebedrijven op vijf continenten laat zien dat hun succes zelden alleen met strategie of geld te maken heeft.

Veel familiebedrijven worden geleid door ondernemende families met een gedeeld streven: het bedrijf én het familie erfgoed succesvol doorgeven aan de volgende generatie. Maar in de praktijk blijkt dat een enorme uitdaging. Sommige families slagen erin, anderen verliezen onderweg niet alleen hun bedrijf, maar ook hun onderlinge verbinding. Wat maakt het verschil? Het blijkt dat generationeel succes méér is dan een goedlopend bedrijf.

Wat begon als een academisch onderzoek acht jaar geleden, groeide uit tot een persoonlijke ontdekkingsreis – een zoektocht bij ondernemende families naar het geheim achter hun succes van generatie op generatie.

Wat het verschil maakt? Vertrouwen. Vooral binnen families waarin de eigenaarsgroep groeit en diverser wordt, zie je dat gezamenlijke besluitvorming onder druk komt te staan. Denk aan botsende visies tussen generaties, discussies over geld, scheve informatieverdeling of het gevoel buitengesloten te worden. De verbondenheid die ooit vanzelfsprekend was, begint te wankelen.

Binnen families met een actief familiebedrijf gaat de meeste aandacht vaak uit naar het bedrijf zelf. Maar uit het onderzoek blijkt dat de onderneming niet meer fungeert als moreel kompas en verbindende kracht voor de familie. En toch is verbondenheid dé sleutel tot langdurig succes. Niet alleen voor de familie als geheel, maar juist voor het bedrijf.

Geven als familiebindmiddel

Wat veel succesvolle families met elkaar gemeen hebben, is dat ze niet alleen samen ondernemen, maar ook samen geven. Filantropie – van een goede doelenstichting tot impact gedreven investeringen – blijkt een krachtige manier om verschillende generaties en karakters te verbinden.

Een familiestichting, gezamenlijke donaties of impactprojecten bieden een unieke kans voor families om generaties te verbinden rondom iets dat groter is dan henzelf. In deze context ontstaat ruimte voor dialoog, verschillen en het oefenen van gezamenlijke besluitvorming, zonder dat de druk van het bedrijf daar direct op weegt. Jong en oud leren elkaars grenzen en stijlen kennen.

Waar het bedrijf vaak draait om efficiëntie en resultaat, biedt filantropie juist ruimte voor gesprek en samenwerking. Jongere generaties kunnen hierin een actieve rol vervullen en leren om meningsverschillen te overbruggen. Samen beslissen over de bestemming van het geld versterkt niet alleen de betrokkenheid, maar ook het onderlinge respect binnen de familie.

“Geven is oefenen in samen beslissen zonder dat er direct commerciële druk op staat.”

De psychologie van geven

Neurologisch onderzoek bevestigt wat we intuïtief al weten: geven maakt gelukkig. Het activeert het beloningssysteem in ons brein, laat dopamine vrijkomen en versterkt gevoelens van betekenis en zelfvertrouwen. Volgens de ‘warm-glow’-theorie draait geven niet alleen om het helpen van anderen, maar ook om de innerlijke voldoening die het oplevert. Sterker nog: op de lange termijn zou geven meer geluk opleveren dan iets voor jezelf kopen.

Over het algemeen richten filantropen hun focus op het verbeteren van de levens van anderen. Hun motivatie is zelden uitsluitend gedreven door altruïsme. Feitelijk draait het bij filantropie om het converteren van overtollig economisch kapitaal ook om symbolisch- en cultureel kapitaal: reputatie, erkenning en nieuwe ervaringen.

“Gulheid wordt zo een vorm van investeren. Niet alleen in goede doelen, maar ook in de familie zelf.”

Gulheid als investering

Voor ondernemende families is filantropie dus méér dan een goed doel steunen. Het is een investering in sociale cohesie en in de lange termijn. Een manier om nieuwe generaties te betrekken bij het grotere verhaal van de familie.

Gulheid draagt bij aan het gevoel van trots, verbondenheid en verantwoordelijkheid. Het biedt een veilige context om te oefenen met besluitvorming, om fouten te maken en om samen visie te ontwikkelen: Los van de dagelijkse druk van het bedrijf.

Goed voor ontvanger én gever

Gulheid loont. Niet alleen voor de ontvanger, maar juist voor de gever. Zeker als het een familie betreft die generatie op generatie samenbouwt aan een toekomst. Filantropie blijkt geen randactiviteit, maar een fundamenteel onderdeel van duurzaam familievermogen.

Filantropie is dus niet iets ‘voor erbij’. Het is een krachtige hefboom om families bij elkaar te houden. Een oefenruimte voor overleg, samenwerking en visieontwikkeling. Zonder aandeelhoudersvergadering, maar met échte gesprekken.

“Filantropie is voor families wat smeerolie is voor machines; het maakt samenwerken soepeler”