De uitspraak van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) biedt belangrijke aanknopingspunten voor klimaatzaken wereldwijd. Ook voor klimaatzaken van Milieudefensie tegen Shell en ING, aldus de milieuorganisatie.

Directeur Donald Pols: ‘Deze uitspraak is baanbrekend en zal een leidraad zijn in klimaatzaken wereldwijd. Een geweldige stap in de strijd voor internationale klimaatrechtvaardigheid. En een hart onder de riem voor de mensen die nu al bedreigd worden door de gevolgen van de klimaatcrisis.’

Het ICJ deed op 23 juli 2025 een belangrijke uitspraak. Het Hof bevestigde dat landen verplicht zijn om mensen te beschermen tegen klimaatverandering. Landen moeten actie ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Maar wat betekent dit voor rechtszaken tegen bedrijven?

Juridische en wetenschappelijke basis

De zorgplicht vindt steun in het internationaal recht. De ICJ heeft duidelijk gemaakt dat alle internationale rechtsbronnen dezelfde kant op wijzen: landen moeten alles wat mogelijk is doen om klimaatverandering te stoppen. Dat is niet alleen omdat landen klimaatverdragen hebben ondertekend, maar ook omdat ze volgens het internationale recht een zorgplicht hebben. Die plicht komt uit meerdere wetten en regels, die staan soms op papier (geschreven), maar komen ook uit afspraken en normen (ongeschreven).

Ook is sprake van een wetenschappelijke basis. Het Hof in het hoger beroep tegen Shell wees de eis voor 45% CO₂-reductie af, maar erkende wél dat bedrijven een verplichting (een ‘maatschappelijk zorgvuldigheidsnorm’) hebben om mensenrechten te beschermen én een verplichting om CO₂-uitstoot te beperken zodat we de opwarming van de aarde kunnen beperken. De ICJ-uitspraak onderstreept dit: 1,5 graden opwarming is de uiterste grens en ‘we moeten allemaal bijdragen om dat te halen, ook grote vervuilende bedrijven’, aldus Milieudefensie.