Hoe voelt het om de meest invloedrijke professional in de filantropie te zijn?

‘Dubbel. Ik vind het mooi dat onze filantropische initiatieven op deze wijze in de spotlights komen. En natuurlijk zijn we vereerd en blij met deze uitverkiezing, maar ik heb dit niet alleen gedaan. Daarom heb ik er wat moeite mee dat dit aan mij persoonlijk wordt opgehangen. Alle betrokkenen hebben hun handtekening onder deze aandelenschenking gezet. Logischer wijze zou die ook invloed hebben op de hoogte van hun eigen winstdeling, maar daar was niemand mee bezig. We waren het direct eens dat we op deze manier echt van betekenis kunnen zijn. Veel mensen met honderden miljoenen zijn alleen maar bezig met het vergroten van hun eigen vermogen. Dus gek genoeg is het toch bijzonder wat wij doen.’

Hoe bent u besmet geraakt met het ‘geefvirus’?

‘Mijn grote inspiratiebron is mijn vrouw Lucia, die zich al op jonge leeftijd afvroeg hoe we de wereld een beetje beter kunnen maken. In 2006, vlak voordat ik algemeen directeur werd, reisden we drie maanden over de wereld. Tijdens die trip zagen we de natuur bijna onder onze ogen veranderen. Het was het jaar van ‘‘An Inconvenient Truth’’ van Al Gore. We bekeken de documentaire onderweg in Australië en realiseerden ons dat we er al middenin zaten. Het Great Barrier Reef was aan het verbleken en later in Tanzania bleek de jaarlijkse migratie van circa 2 miljoen gnoes vroeger te starten, omdat het regenseizoen eerder was begonnen.’

‘We werden ons extra bewust hoeveel geluk wij hadden, puur door waar onze wieg heeft gestaan. In een veilig land, met keuzevrijheid, toegang tot goed onderwijs en gezondheidszorg. De veerkracht van mensen op zoveel plekken in de wereld is bewonderingswaardig, daar kunnen wij zoveel van leren. Wij willen slechts mogelijk maken wat zij zelf als oplossingen aandragen, omdat zij precies weten wat nodig is voor verandering. Heel dankbaar om dit te mogen doen.’

De AFAS Foundation en de familiestichtingen krijgen jaarlijks 35 procent van de bedrijfswinst. Vanwaar de genereuze regeling?

‘Piet Mars en mijn vader Ton van der Veldt, oprichters van AFAS Software, begonnen lang geleden met een jaarlijkse donatie aan het Liliane Fonds. Dat breidde zich snel uit. Als bedrijf besloten we het jaarlijkse schenkingspercentage fors te verhogen om het aantal projecten te laten groeien. Daarvoor is de AFAS Foundation opgezet, een aparte stichting met bestuur. Voor die tijd hielden we ons schenkingsbeleid binnenskamers, we wilden er niet mee te koop lopen. Totdat steeds vaker over ons werd geschreven in de trant van: ‘‘Het gaat zo goed bij AFAS, wordt het niet eens tijd dat ze ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid pakken?’’ Dat was het moment om transparanter te worden over wie wij zijn en wat we allemaal doen.’

Eind 2024 schonk AFAS meer dan een half miljard euro aan familiestichtingen Contribute en Pharus. Wat was de gedachte hierachter?

‘Het gaat om vermogen in aandelen. Dat betekent naar schatting een jaarlijks dividend, van 30 miljoen euro, waar ze mooie dingen mee kunnen doen. Onze drijfveer was om dit deel van het vermogen veilig te stellen voor onze filantropische doelstellingen op de lange termijn. We weten immers niet hoe de toekomst van het bedrijf eruit ziet. Wij zijn vies van private equity, maar het kan altijd gebeuren dat ons iets overkomt. Volgende eigenaren kunnen zomaar een streep door de AFAS foundation zetten omdat ze niets zien in filantropie. Dat mag, maar de familiestichtingen zijn onafhankelijk en blijven dan gewoon eigenaar van hun aandelenvermogen. Voor Contribute en Pharus is die continuïteit richting de toekomst prettig.’

Willen jullie met deze megaschenking een voorbeeld geven?

‘We voelen absoluut die verantwoordelijkheid. Daarom geven we onder meer inspiratiesessies voor andere bedrijven om te laten zien hoe wij onze foundation hebben opgezet en het financieel aanpakken. Eén inspirator kan genoeg zijn. Ondernemers zijn prima geëquipeerd om op een verantwoorde manier hier geld aan uit te geven, maar het kan en moet in Nederland echt beter. Te veel bedrijven pakken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid niet of doen te weinig in verhouding tot hun jaarlijkse winst. Ik ben ervan overtuigd dat ze dan op de lange termijn hun license to operate verliezen. En daarmee hun geloofwaardigheid.’

Hoe beoordeelt u de recente fiscale beperkingen bij majeure schenkingen vanuit de vennootschap?

‘Met die beperkingen hadden we domweg het geld niet gehad om deze schenking in 2025 te doen. Daarom hebben wij de aandelen eind 2024 overgedragen aan de familiestichtingen. Wij genieten van dit geweldige land, met al die fantastische faciliteiten en mooie mensen. Dus laat ons alsjeblieft ook flink belasting betalen, dat vind ik meer dan terecht. Maar niet over vermogen dat je wilt schenken. Dat vind ik raar, het voelt tegennatuurlijk. Bovendien, wat gebeurt er vervolgens met dat belastinggeld? Afgelopen jaren is de begroting voor ontwikkelingssamenwerking fors teruggedraaid, daar ben ik vanzelfsprekend niet blij mee.’

Wat vindt u van de beeldvorming rond major donors in Nederland?

‘We hebben niets aan mensen die vanaf de zijlijn een beetje lopen te schreeuwen dat er zo belasting wordt ontdoken. Er zijn optimisten en bedrijven nodig die daadwerkelijk in actie komen om de wereld een beetje beter te maken. Momenteel wordt hard gelobbyd om de belastingverhoging voor schenken vanuit vermogen weer terug te draaien. Dat is echt nodig, want de fondsenwereld heeft het zwaar, er komt veel minder geld binnen. Nu ontwikkelingssamenwerking steeds verder wordt uitgekleed is het bedrijfsleven meer dan ooit aan zet. Vandaar mijn oproep aan alle ondernemingen in Nederland om een substantieel deel van hun winst in te zetten voor filantropische doeleinden. Dat mag je ook vanuit egoïsme doen, want geven bezorgt je een goed gevoel. Als het maar gebeurt.’