De asielnoodmaatregelwet en het tweestatusstelsel hebben niet alleen grote impact op vluchtelingen, maar ook op de hele samenleving, aldus VluchtelingWerk Nederland. Het zorgt voor nóg meer chaos en extra druk op de rechtbanken en de IND.

Procedures duren daardoor nog langer – en de wachttijden zijn al lang. Mensen moeten langer in de (nood)opvang verblijven. Dat is schrijnend én duur. Vluchtelingen aanwijzen als zondebok is volgens VluchtelingenWerk Nederland ‘oneerlijk en lost niks op’.

Alleen de Eerste Kamer kan deze asielwetten nog stoppen. VluchtelingenWerk Nederland roept de Eerste Kamer dringend op zorgvuldig naar de impact van deze wetten te kijken en hier niet mee in te stemmen. Demissionair minister Van Weel (VVD) van Justitie en Veiligheid, Asiel en Migratie verwacht dat het grote moeite zal kosten om de wetten door de Eerste Kamer te krijgen.

Asielnoodmaatregelenwet

Een van de strenge asielwetten die is aangenomen, is de asielnoodmaatregelenwet. Die sluit bepaalde groepen uit van gezinshereniging. Onder andere ongehuwde partners. Asielnoodmaatregelenwet trekt gezinnen uit elkaar

Voorbeeld. Iemand is gevlucht als LHBTI’er. Dat is in het land van herkomst verboden. Trouwen was nooit een optie. En dan mag de ongehuwde partner nu ook niet meer nareizen naar Nederland. Een veilige, gelukkige toekomst is daarmee ver weg.

Nog een voorbeeld, nu over pleegkinderen en meerjarige (afhankelijke) kinderen. Ook zij komen niet meer in aanmerking voor gezinshereniging. Dus het kind waar iemand zo lang het al leeft voor heeft gezorgd, telt ineens niet meer mee als volwaardig lid van het gezin. Dit geldt ook voor een meerderjarige dochter die wordt onderdrukt door de Taliban?

UNICEF

Ook volgens UNICEF is de impact van de asielwetten op kinderen is ingrijpend. De VN-kinderrechtenorganisatie heeft grote zorgen over de door de Tweede Kamer aangenomen asielwetten. ‘De impact op kinderen is ingrijpend, maar nergens blijkt dat hun belang serieus is meegewogen’, aldus UNICEF.

UNICEF wijst erop dat bijvoorbeeld pleegkinderen van vluchtelingen hun pleegouders niet meer mogen nareizen. ‘Stel: je bent een kind dat zijn ouders is verloren door oorlog. Je woont nu bij je tante, die voor je zorgt als pleegouder. Toch mag je door deze wet niet naar Nederland komen om bij haar te zijn. Je blijft achter, alleen, zonder veilige plek, zonder familie.’

Tweestatenstelsel

Terug naar VluchtelingenWerk Nederland. Het tweestatusstelsel is de andere wet die door de Tweede Kamer is aangenomen. Deze wet maakt gezinshereniging nog eens éxtra moeilijk. Nu krijgen alle vluchtelingen dezelfde verblijfsvergunning met dezelfde rechten, zoals het recht op gezinshereniging. Met een tweestatusstelsel is dat niet meer zo. Vlucht iemand voor oorlog? Dan moet zo iemand aan hele strenge, haast onmogelijke eisen voldoen om voor gezinshereniging in aanmerking te komen: Eerst twee jaar wachten voordat iemand überhaupt een aanvraag mag doen; vervolgens geschikte woonruimte regelen voor het hele gezin en ten slotte voldoende (duurzaam) inkomen hebben

Door deze eisen worden gezinnen jarenlang gescheiden van elkaar. En ondertussen geldt voor de achtergebleven gezinsleden dat zij in moeilijke en gevaarlijke omstandigheden leven. Dit leidt tot stress of misschien en levert wellicht depressieve klachten op voor een vluchteling hier.

Kinderen

Ook UNICEF hekelt het tweestatusstelsel. Kinderen moeten daardoor mogelijk langer in opvanglocaties blijven omdat de procedures complexer worden. ‘Dit is geen toekomstbestendig asielbeleid, de belangen en de rechten van kinderen zijn overgeslagen en volledig genegeerd in deze wetgeving’, zegt directeur Suzanne Laszlo van UNICEF Nederland.

Tot slot

Een andere ingrijpende regel uit de asielnoodmaatregelenwet is volgens VluchtelingenWerk Nederland dat vluchtelingen na vijf jaar geen vaste verblijfsvergunning meer krijgen. In plaats daarvan moeten zij elke drie jaar opnieuw verlengen. De IND kan een vergunning ook tussentijds intrekken als een land weer veilig wordt geacht.

Dus iemand die gevlucht is voor oorlog en alles noodgedwongen moest achterlaten? Die kan hier niet opnieuw beginnen en een toekomst opbouwen - niet écht. Want de vrees dat je op een dag terug moet, blijft. Alsof een nieuw leven opbouwen al niet moeilijk genoeg is.