Oprichter en directeur Rob Riemen van het Nexus Instituut: ‘Met als titel: Present at the Re-Creation. Restoring the Promise of America in the World zal Secretary Blinken reflecteren op de grote geopolitieke uitdagingen waar we mee worden geconfronteerd, mede met het oog op de chaotische politieke situatie in het land dat ooit waarborg stond voor de liberale wereldorde, Amerika.’

Blinken zal ingaan op de parallellen en verschillen tussen de huidige tijd en de tijd van een van zijn voorgangers Dean Acheson, tussen 1949 en 1953 de 51ste Secretary of State van de Verenigde Staten. Hij zal zich bezinnen op de herstel van de belofte van Amerika in de wereld – in het huidige tijdperk waarin we opnieuw worden geconfronteerd met twee ideologisch onverzoenbare opvattingen van macht: de democratische liberale wereld tegenover de terugkeer van het autoritarisme.

Topdiplomaat

Antony Blinken (1962) was van januari 2021 tot januari 2025 de 71ste Secretary of State van de VS, een rol die hij te danken had aan president Joe Biden op grond van zijn lange staat van dienst in internationale betrekkingen en diplomatie. Tussen 2002 en 2008 was Blinken de rechterhand van Biden, toen nog senator en tussen 2009 en 2017 bekleedde hij diverse senior posities in de Obama administratie.

Als topdiplomaat van president Biden benadrukte Blinken voortdurend het belang van diplomatie als hoeksteen van internationale betrekkingen. Daarnaast heeft Blinken met regelmaat publiekelijk stelling genomen tegen de ontmenselijking die hij in tal van conflictgebieden tegenkwam.

Enorme taak

Terug naar de parallellen en verschillen met de tijd van Acheson, die diende onder de regering van president Truman (1945 – 1953). Een kabinet dat voor een enorme taak werd gesteld. In Acheson’s memoires is daarover te lezen: ‘to create a world out of chaos; ours, to create half a world, a free half, out of the same material without blowing the whole to peaces in this process’. Acheson speelde een belangrijke rol in dit proces.

Een actieve rol namelijk in de creatie van een hersteld Europa, als een van de architecten van het Marshallplan, in de schepping van de Verenigde Naties, die van de NAVO en die van een Verenigd Europa. In de woorden van het Nexus Instituut: ‘in de creatie van een liberale wereldorde waarbinnen vrijheid en menselijke waardigheid zouden zegenvieren’.

Dat was de taak die Truman, Acheson en diens vriend en collega generaal Marshall voor zich zagen tijdens dit tijdperk van de Koude oorlog. Tevens het tijdperk van de republikeinse senator McCarthy, een gezworen vijand die door Acheson werd beschreven als ‘de Gauleiter en aanvoerder van de meute’. Om daar aan toe te voegen: ‘The Government’s foreign and civil service, universities, and China-studies programs in them, took a decade to recover from this sadistic program.’

Onverzoenbare opvattingen

Aan het einde van zijn in 1970 met de Pulitzerprijs bekroonde boek – Present at the Creation: My years in the State Department – schrijft Acheson: ‘Only slowly did it dawn upon us that the whole world stracture and order that we had inherited from the ninteenth century was gone and that the struggle to replace it would be directed from two bitterly opposed ideologically irreconciable power centers’.

De Tweede Wereldoorlog en de periode die volgde, vormden volgens historici de apotheose van het Amerikaanse experiment dat in 1787 was begonnen. Dit amerikanisme bestond volgens de Zweeds socioloog Gunnar Myrdal uit een complex geheel van ideeën en idealen die aan de bijbel en de Verlichting waren ontleend, in de Onafhankelijkheidsverklaring waren verankerd, en in combinatie ‘the most explicitly expressed system of general ideas in reference to human interrelations’ vormden.

Rock-’n-roll

Een opmerkelijke kant van Blinken is diens passie voor rock-’n-roll. Hij speelde in een rockband en bracht nummers uit die zijn te beluisteren op Spotify. Als Secretary of State lanceerde hij het Global Music Diplomacy Initiative. Dit initiatief gaat uit van het idee dat muziek in staat is geografische grenzen en verschillen in taal of achtergrond te overbruggen.

Kaarten verkrijgbaar via www.nexus-instituut.nl